HOA XUYẾN CHI

Một người bạn ở Hà Nội alô đề nghị chụp gấp hoa xuyến chi Gia Lai gửi qua email. Mình ngạc nhiên vì anh này từng đến Pleiku, từng ra thăm Biển Hồ, xuống Đồng Xanh dạo lòng vòng cả buổi sáng, đã tới Ngọc Lâm quán thưởng thức “cơm ba miền” có món mắm trứng chưng không đâu có, từng ngồi cà phê cóc Nguyễn Du vừa nhâm nhi hai ly đen không đường vừa đọc Báo Gia Lai điện tử, tấm tắc bún bò Huế bà Chi đường Phan Đình Phùng, khen phụ nữ Pleiku đẹp lạ lạ... Nhưng anh ta bảo riêng cái hoa xuyến chi thì chưa thấy.

Đến Pleiku duy nhất một lần mà về anh thích phố núi như kiểu bị bỏ ngải, dăm tháng là nhăm nhăm đặt vé máy bay siêu rẻ bay vô thăm thú vài ngày, bù khú bạn bè vài trận rồi lại về, lại lao vào kinh doanh quên ngày đêm. Hôm trước anh bảo có mấy người bạn vừa đi tour Hà Nội – Pleiku về khoe mùa này Gia Lai hoa xuyến chi đẹp mê ly, họ còn chìa máy ảnh khoe các cô gái ngồi bên vạt xuyến chi dưới nắng cuối chiều loang yếu ớt, phía dưới thành phố mờ mờ sương, nhìn ngỡ cõi liêu trai hư ảo.

Mình vác máy ảnh đi dọc hẻm CMT8 nhà mình, lên dốc Tình, đi bộ vào làng Plei Ốp và chụp, từng vạt xuyến chi cánh trắng mỏng manh đan tựa vào nhau vươn lên nở xòe tinh khôi dịu dàng. Những chỗ nào đất trống, những vệ đường nào ẩm ướt chúng sinh sôi và đua nở.

Hoa xuyến chi nhìn một bông không cảm giác đẹp nhưng nếu ngắm chúng từng vạt, từng vạt nhìn rất quyến rũ, sắc hoa trắng muốt, nhị vàng tươi, cánh mỏng xèo tròn lay động rung rinh. Sớm mai trong trẻo, dọc hai bên đường trong các con hẻm nhỏ những khoảng đất trống chưa có nhà cửa xây dựng, những mô ụ ven đường sát cổng nhà dân, xuyến chi tha hồ tỏa hương và xèo cánh đón nắng trời tinh khôi. Và đi bộ thể dục, đi bộ ra chợ, đi bộ đưa con đi ăn sáng hay ngồi trên xe máy chầm chậm ga thì vẫn kịp nhận ra vẻ đẹp dịu dàng của hoa - một loài hoa chỉ mùa này Gia Lai mới mọc lan dày và thi nhau bung nở như sợ mùa mưa về sẽ hết cơ hội khoe sắc. Hoa này cắt đem cắm bình tuyệt đẹp nhưng chỉ nửa ngày cánh hoa rụng rơi lã chã, trắng thành vòng tròn quanh chân bình nhìn giống bức tranh tĩnh vật. Hoa chỉ sống và khoe sắc bền lâu nơi đất trời thiên nhiên nắng gió thoáng đãng, chúng đặc biệt không ưa quen không gian gò bó.

Vẻ đẹp dịu dàng của hoa gợi nhiều liên tưởng. Tôi cảm giác những bông hoa bé xinh trắng mỏng kia giống những bàn tay trẻ sơ sinh quờ tìm mặt mẹ. Có lúc cảm giác giống đàn thiếu nữ hát đồng ca. Trong lòng phố, khắp các hẻm lớn nhỏ hoa vô tư nở trắng miên man hấp dụ người còn biết yêu cái đẹp. Ra ngoại ô hoa nở dọc các con đường, dưới những vạt cây xanh cao gân guốc, viền một đường trắng lúc đậm lúc nhạt.

Vẻ đẹp dịu dàng của hoa làm mềm lại cái ong ả không khí những ngày chuyển mùa, làm dịu lại những lo toan chất ngất, làm đẹp hơn phố núi những ngày hè chộn rộn của tuổi học trò với lưu luyến chia xa và nuối tiếc tuổi hồn nhiên. Trong nhiều nhiều những ấn tượng về đất và người Tây Nguyên - Gia Lai mùa khô, bạn bè, du khách thêm trong kí ức một vẻ đẹp quyến rũ của thiên nhiên Gia Lai mùa này là những vạt hoa xuyến chi đẹp dịu dàng trong gió cũng những cánh bướm cũng mỏng tang như hoa chấp chới rập rờn ngỡ giơ tay là chạm được.

Riêng tôi, yêu hoa nhiều hơn vì một chiều đang ngồi tha thẩn hóng gió trước cổng nhà, bất chợt nghe tiếng trẻ reo: Mẹ ! Mẹ ! Quay lại thấy đứa trẻ chừng hơn 4 tuổi, tay cầm nắm hoa xuyến chi cánh rụng gần hết có lẽ vì bé bứt giựt vội vàng, nó chạy lon ton giơ tặng mẹ. Người mẹ là chị hàng xóm thu mua phế liệu cuối đường đang dựng nhanh chiếc xe đạp lồng cồng bao to bao nhỏ các loại chai lọ vỏ lon và bìa giấy... để đón đứa con vào lòng. Chị cầm nắm hoa con gái tặng hít hà, cười sung sướng, hôn chun chút vào đôi má bầu bĩnh của nó rồi luôn miệng: Ai bầy con tôi giỏi vầy nè ? Rồi chị rút cọng dây thun đang cột tóc buộc nắm hoa rụng gần hết cánh trắng còn trơ những nhụy vàng li ti và lá đặt vào giỏ xe, nhấc con lên yên và đẩy về phía nhà...

Em thách cưới một vòng hoa xuyến chi
Để tôi suốt trưa mải mê khắp triền đồi lộng gió
Bới tung từng bụi cỏ
Khấp khởi vui mừng khi tìm được một nụ hoa…

Cô dâu con con lộng lẫy kiêu sa
Cưỡi ngựa mo cau tôi đưa em về xóm nhỏ
Nơi đó nhà tôi lồng đèn dâm bụt treo trước ngõ
Cô dâu thẹn thùng cười - má đỏ bồ quân

Hai họ - con nít cởi trần gióng trống múa lân
Bày tiệc khế chua, ổi, xoài, bắp nướng
Chú rể, cô dâu nhìn nhau cười sung sướng
Hai họ chúc mừng: xứng lứa vừa đôi!

Cô dâu ngày xưa giờ ở chốn xa xôi
Tuyết trắng quanh năm, xuyến chi đâu sống nổi
Tôi vẫn kết vòng hoa dù chẳng ai đội
Theo gió chạy lên đồi tìm vết cỏ ngày xưa… 

Honey,